آیه 33 سوره غافر
| <<32 | آیه 33 سوره غافر | 34>> | |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
روزی که (از عذاب آن) به پشت بگریزید و هیچ از (قهر) خدا پناهی نیابید. و هر که را خدا در گمراهی واگذارد دیگر برای او راهنمایی نیست.
روزی که [به علت شدت عذاب] پشت کنان از این سو به آن سو فرار می کنید [ولی از هر سو که می روید، برگردانده می شوید و] شما را [در برابر عذاب خدا] هیچ نگه دارنده ای نیست؛ و هر که را خدا [به سبب کبر و عنادش] گمراه کند، او را هیچ هدایت کننده ای نخواهد بود.
روزى كه پشت‌كنان [به عنف] بازمى‌گرديد، براى شما در برابر خدا هيچ حمايتگرى نيست؛ و هر كه را خدا گمراه كند او را راهبرى نيست.»
آن روز كه همگى پشت كرده بازمى‌گرديد و هيچ كس شما را از عذاب خدا نگاه نمى‌دارد. و هر كس كه خدا گمراهش كند، هيچ راهنمايى ندارد.
همان روزی که روی می‌گردانید و فرار می‌کنید؛ امّا هیچ پناهگاهی در برابر عذاب خداوند برای شما نیست؛ و هر کس را خداوند (بخاطر اعمالش) گمراه سازد، هدایت‌کننده‌ای برای او نیست!
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«یَوْمَ»: بدل است ...
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ يا قَوْمِ إِنِّي أَخافُ عَلَيْكُمْ يَوْمَ التَّنادِ «32»
اى قوم من! همانا من از روزى كه يكديگر را به فرياد بخوانيد بر شما بيمناكم.
يَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِينَ ما لَكُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عاصِمٍ وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ هادٍ «33»
روزى كه (از موقف حساب) روى مى‌گردانيد (و) فرار مى‌كنيد، (امّا) براى شما هيچ گونه پناهگاه و نگهدارنده‌اى در برابر عذاب الهى نيست؛ و هر كه را خداوند (بر اثر اعمالش) گمراه كند (و به حال خود واگذارد)، هيچ هدايت كننده‌اى براى او نيست.
جلد 8 - صفحه 249
نکته ها
«تناد» از «نداء» به معناى يكديگر را صدا زدن است.
روز قيامت ناله‌ها و فريادها بلند است؛
مؤمن فرياد مى‌زند بياييد نامه‌ى مرا بخوانيد. «هاؤُمُ اقْرَؤُا كِتابِيَهْ» «1»
كافر، فريادكنان، حسرت خود را با كلمات «يا لَيْتَنِي» «2»* و «يا وَيْلَتى» «3»* اظهار مى‌كند.
بهشتيان اهل دوزخ را ندا مى‌كنند كه چرا به دوزخ رفتيد؟ «ما سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ» «4»
و دوزخيان از بهشتيان استمداد مى‌كنند كه از آن چه خداوند رزق شما كرده به ما نيز برسانيد. به هر حال نداها از هر سو بلند است.
مراد از گمراه كردنِ مجرمان توسط خداوند، واگذاردن آنان به حال خود است، نه آنكه آنان را از راه درست منحرف كند و گمراه سازد. درست همانند فرزندى كه مورد قهر پدر قرار گرفته و از راهنمايى او بى‌بهره مى‌شود و اين امر موجب بدبختى و هلاكت او مى‌گردد.
پیام ها
1- در شيوه‌ى تبليغ، توقع نداشته باشيم كه با اولين تذكّر به نتيجه برسيم، بلكه تكرار لازم است. ( «يا قَوْمِ» تكرار شد.)
2- در شيوه‌ى تبليغ، عواطف را از ياد نبريم. «يا قَوْمِ»
3- در شيوه‌ى تبليغ، از اهرم انذار بيشتر استفاده كنيم. ( «إِنِّي أَخافُ» تكرار شد)
4- در شيوه‌ى تبليغ، هم قهر خداوند در دنيا را يادآورى كنيم. قَوْمِ نُوحٍ وَ عادٍ ... و هم قهر الهى در قيامت را. «ما لَكُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عاصِمٍ»
5- فرار در قيامت هيچ اثرى ندارد. تُوَلُّونَ ... ما لَكُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عاصِمٍ
6- هدايت و ضلالت به دست خداست، گرچه مقدّمات آن به دست انسان است. «مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ هادٍ»
«1». حاقه، 19.
«2». نبأ، 40.
«3». فرقان، 28.
«4». مدثر، 42.
تفسير نور(10جلدى)، ج8، ص: 250
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
يَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِينَ ما لَكُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عاصِمٍ وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ هادٍ (33)
يَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِينَ: روزى كه برگردانيده شويد از موقف حساب در حالتى كه بازگشتگان باشيد از آنجا بسوى جهنم، يا در حينى كه فرار كنندگان باشيد از راه جهنم اگرچه آن فرار فايده ندهد شما را زيرا باز شما را به جهنم كشند.
ما لَكُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عاصِمٍ: نيست شما را در آن روز از عذاب خدا هيچ نگهدارنده كه دفع آن عذاب نمايد و شما را در حفظ و حمايت خود گيرد. وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ: و هر كه را خدا فرو گذارد در ضلالت به جهت اصرار در انكار و عناد و استكبار و عدم تأمل و تفكر در حجج روشن و آشكار، بعد از اتمام حجت و بسوء اختيار در كفر باقى ماند، فَما لَهُ مِنْ هادٍ: پس نيست مر او را هيچ هدايت كننده كه او را به راه راست رساند، يا هر كس او را خدا از راه بهشت بگرداند پس به هدايت هيچكس به بهشت نخواهد رسيد.
«1» سوره «17» اسراء، آيه 71.
«2» منهج الصادقين (چ علمى- تهران)، ج 8 ص 142.
جلد 11 - صفحه 306
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
مِثْلَ دَأْبِ قَوْمِ نُوحٍ وَ عادٍ وَ ثَمُودَ وَ الَّذِينَ مِنْ بَعْدِهِمْ وَ مَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْماً لِلْعِبادِ (31) وَ يا قَوْمِ إِنِّي أَخافُ عَلَيْكُمْ يَوْمَ التَّنادِ (32) يَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِينَ ما لَكُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عاصِمٍ وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ هادٍ (33) وَ لَقَدْ جاءَكُمْ يُوسُفُ مِنْ قَبْلُ بِالْبَيِّناتِ فَما زِلْتُمْ فِي شَكٍّ مِمَّا جاءَكُمْ بِهِ حَتَّى إِذا هَلَكَ قُلْتُمْ لَنْ يَبْعَثَ اللَّهُ مِنْ بَعْدِهِ رَسُولاً كَذلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُرْتابٌ (34) الَّذِينَ يُجادِلُونَ فِي آياتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطانٍ أَتاهُمْ كَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ وَ عِنْدَ الَّذِينَ آمَنُوا كَذلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلى كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ (35)
ترجمه
مانند عادت قوم نوح و عاد و ثمود و آنكسانيكه بودند بعد از آنها و نيست خدا كه بخواهد ستم را براى بندگان
و اى قوم من همانا من ميترسم بر شما از روز ندا نمودن
روز كه رو گردان شويد پشت كنندگان نباشد مر شما را از عذاب خدا هيچ نگهدارنده‌اى و هر كه را راهنمائى نكند خدا پس نيست براى او هيچ
جلد 4 صفحه 526
راه نماينده‌اى
و هر آينه بتحقيق آمد شما را يوسف از پيش با معجزات پس پيوسته بوديد در شك از آنچه آورد شما را بآن تا وقتى فوت كرد گفتيد هرگز مبعوث نميكند خدا بعد از او پيغمبرى را اين چنين بگمراهى وا ميگذارد خدا كسيرا كه متجاوز و شك آورنده است
آنكسانيكه مجادله مينمايند در آيتهاى خدا بدون حجّتى كه آمده باشد براى آنها بزرگ است از راه دشمنى نزد خدا و نزد آنانكه گرويدند اينچنين مهر مينهد خدا بر هر دل مرد با تكبّر سركش.
تفسير
خداوند متعال احزاب نامبرده در آيات سابقه را بيان فرموده از قول مؤمن آل فرعون كه گفت من ميترسم بر شما از مانند ايّام اقوام سابقه كه آن مانند سلوك خداوند است با قوم نوح و عاد و ثمود و كسانيكه بعد از آنها بودند و با پيغمبران خدا ستيزگى نمودند مانند قوم لوط و خداوند هيچ وقت نميخواهد بر بندگانش ستم كند و اينكه خداوند اين اقوام را بعذابهاى گوناگون معذّب و هلاك فرمود براى آن بود كه خودشان كارى كردند كه مستحق چنين عقوبتهائى شدند پس شما نكنيد تا ايمن از عذاب الهى باشيد اى قوم من علاوه بر عذاب دنيا من از عذاب قيامت بر شما ميترسم در قتل بيگناهى كه ادّعاء نبوّت نموده روز قيامت روز تنادى است يعنى ندا نمودن مردم يكديگر را بواويلا يا اهل بهشت اهل جهنّم را بآنكه ما بوعده خدا نائل شديم و اهل جهنّم اهل بهشت را كه قدرى آب و غذا بما بدهيد و ياء تنادى براى اكتفاء بكسره حذف شده است و باين دو ندا از اهل بهشت و جهنّم در قرآن تصريح شده و آنروز روزى است كه مردم از شعله آتش دوزخ رو گردان شده بآن پشت ميكنند بخيال آنكه فرار نمايند ولى قدرت پيدا نميكنند و هيچ دافع و مانع و نگهدارنده‌اى از عذاب خدا نيست و كسيكه خدا او را براه بهشت هدايت ننمايد هادى و راهنمائى ندارد و قبلا حضرت يوسف صدّيق با معجزاتى آمد نزد شما و ادّعاء نبوت نمود و شما قبول ننموديد و اظهار شك و ترديد در مرام او كه توحيد خدا بود مينموديد تا وقتى كه از دنيا رحلت فرمود و پيغمبران ديگرى آمدند و شما را بتوحيد دعوت نمودند و شما بهيچ يك از آنها ايمان نياورديد و گفتيد يوسف پيغمبر آخر الزّمان بود و بعد از او خدا كسيرا به پيغمبرى مبعوث نميكند اين اصرار شما بر كفر و ضلالت موجب شده كه خداوند شما را
جلد 4 صفحه 527
بحال خود واگذار نموده چون از حقّ و حدّ خود كه تأمّل در آيات الهى و معجزات انبيا است تجاوز نموديد و شك و ريب را در دل خود جاى داديد ديگر نور حق در قلب شما تابش نميكند كسانيكه بدون حجّت و دليلى كه خداوند براى آنها اقامه نموده باشد بصرف تقليد و تعصّب و لجاج و عناد مجادله و گفتگو و اعتراض نمايند در ادلّه توحيد خدا و معجزات انبيا دشمنى بزرگى با خدا و اهل ايمان باو نموده‌اند و موجب خشم و غضب شديد او و گروندگان باو و انبيا شده‌اند اين تكبّر و سركشى و زورگوئى شما موجب شده كه خدا دل شما را بسته و مهر كرده كه ديگر نور معرفت و يقين در آن تابش نكند و بدانيد كه از باب انتقام خدا با شما اينمعامله را نموده لذا نصيحت و موعظه براى شما اثر ندارد و بعضى گفته‌اند مؤمن آل فرعون كه ايمان خود را پنهان نموده بود بعد از آنكه گرم نصيحت و موعظه شد كلماتى از او صادر شد كه ايمانش بروز نمود و در هر حال فرعون در پايان مواعظ او متزلزل شد و خلط مبحث كرد و بوزير خود هامان امر نمود براى او قصرى بسازد و مردم را از شنيدن مواعظ مؤمن بازداشت چنانچه بيايد انشاء اللّه تعالى.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ يا قَوم‌ِ إِنِّي أَخافُ عَلَيكُم يَوم‌َ التَّنادِ (32) يَوم‌َ تُوَلُّونَ مُدبِرِين‌َ ما لَكُم مِنَ اللّه‌ِ مِن عاصِمٍ وَ مَن يُضلِل‌ِ اللّه‌ُ فَما لَهُ مِن هادٍ (33)
و اي قوم من محقّقا من ميترسم براي شما روزي که هر چه فرياد زنيد و دادرس طلبيد که روز قيمة باشد روزي که واپس ميگرديد و دو مرتبه زنده ميشويد نيست از براي شما كسي که از عذاب الهي جلوگيري كند
جلد 15 - صفحه 374
و كسي را که خدا گمراه كرده پس نيست از براي او هدايت كننده.
وَ يا قَوم‌ِ إِنِّي أَخافُ عَلَيكُم يَوم‌َ التَّنادِ که در قيمة هر چه ندا كنيد و ياور طلبيد بفرياد شما نميرسند و نداهاي يوم القيمة بسيار است مثل اينكه ميفرمايد وَ نادَوا يا مالِك‌ُ لِيَقض‌ِ عَلَينا رَبُّك‌َ قال‌َ إِنَّكُم ماكِثُون‌َ- زخرف آيه 77- و مثل وَ نادي أَصحاب‌ُ النّارِ أَصحاب‌َ الجَنَّةِ أَن أَفِيضُوا عَلَينا مِنَ الماءِ أَو مِمّا رَزَقَكُم‌ُ اللّه‌ُ قالُوا إِن‌َّ اللّه‌َ حَرَّمَهُما عَلَي الكافِرِين‌َ- اعراف آيه 48- و مثل‌‌عليه‌‌به وَ قال‌َ الَّذِينَ فِي النّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّم‌َ ادعُوا رَبَّكُم يُخَفِّف عَنّا يَوماً مِنَ العَذاب‌ِ- در همين سوره آيه 52- و مثل رَبَّنا أَخرِجنا مِنها فَإِن عُدنا فَإِنّا ظالِمُون‌َ- مؤمنون آيه 109- و مثل رَبَّنا أَخرِجنا نَعمَل صالِحاً غَيرَ الَّذِي كُنّا نَعمَل‌ُ- فاطر آيه 34 و غير اينها.
يَوم‌َ تُوَلُّونَ مُدبِرِين‌َ بعضي گفتند روزي که آتش حمله ميكند بآنها آنها عقب عقب رو بآتش فرار ميكنند آتش آنها را ميگيرد بعضي گفتند پس از حساب در محشر او را كشان كشان رو بجهنّم ميبرند.
اقول: شايد مراد اينکه باشد که در بعض اخبار داريم که صورتهاي آنها را به پشت بر ميگردانند و از آيه شريفه هم ممكن است استفاده كرد که ميفرمايد وَ أَمّا مَن أُوتِي‌َ كِتابَه‌ُ وَراءَ ظَهرِه‌ِ فَسَوف‌َ يَدعُوا ثُبُوراً وَ يَصلي سَعِيراً- انشقاق آيه 10 و 11 و 12- ما لَكُم مِنَ اللّه‌ِ مِن عاصِمٍ نه قوم نه عشيره نه رئيس و نه مرءوس.
وَ مَن يُضلِل‌ِ اللّه‌ُ گفتيم اضلال الهي اينست که او را بخود واميگذارد پس از آنكه از قابليت هدايت افتاده باشد.
فَما لَهُ مِن هادٍ چون قابليت ندارد.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 33)- این آیه در تفسیر یوم التناد می‌گوید: «روزی که روی می‌گردانید و فرار می‌کنید، اما هیچ پناهگاه و نگهدارنده‌ای در برابر عذاب الهی برای شما نیست» (یَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِینَ ما لَکُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عاصِمٍ).
«آری! کسی را که خدا (بر اثر اعمالش) گمراه ساخته هدایت کننده‌ای برای او نیست» (وَ مَنْ یُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ هادٍ).
ج4، ص270
آنها در این دنیا از طریق هدایت گمراه می‌شوند و در حجابی از جهل و ضلالت فرو می‌روند، و در آخرت از طریق بهشت و نعمتهای الهی گمراه خواهند شد.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم